Prendre un rendez-vous
Lettre ouverte aux responsables de la santé et citoyens belges – Open brief aan de gezondheidsministers en de bevolking
Nederlandse versie hieronder beschikbaar
Comment sortir de la crise du COVID-19 : Confinement… ou prévention ?
Cher M. Vandebroucke, ministre de la Santé fédéral,
Chers Mme Glatigny, Mme Linard, Mme Morreale, Mme Trachte, Mme Van den Brandt, M. Antoniadis, M. Beke, M. Maron, ministres de la Santé régionaux et communautaires,
Cher M. De Croo, Premier ministre,
Chers citoyens belges,
En pleine deuxième vague du COVID-19, nous nous sommes penchés avec un groupe de médecins (COVID-19 Prevention Group) sur des solutions durables pour sortir de cette crise. Notre mot d’ordre : PRÉVENTION. À travers une lettre ouverte destinée au Gouvernement belge, nous proposons des solutions simples, peu coûteuses, accessibles et durables.
Les mesures exposées dans cette lettre ouverte sont préventives et visent à renforcer l’immunité globale des citoyens pour qu’ils puissent mieux résister à tout type d’infection. En effet, si les laboratoires annoncent de nouveaux vaccins qui permettront de créer des anticorps spécifiques contre le COVID-19, une stimulation globale de l’immunité est nécessaire pour se défendre contre d’autres souches du coronavirus et d’autres infections et virus. Par ailleurs, un renforcement de l’immunité peut augmenter l’efficacité d’un vaccin contre le COVID-19 en stimulant davantage la production d’anticorps en réaction au vaccin.
Les mesures suivantes ont été approuvées par 101 médecins et professionnels de la santé début novembre. Depuis lors, la situation sanitaire a évolué et des mesures de prévention ont été appliquées par certains pays européens. Par exemple, le Royaume-Uni prévoit de distribuer gratuitement de la vitamine D aux personnes vulnérables et recommande, tout comme un panel de médecins suisses, la prise de ce supplément au reste de sa population. En France, l’Académie nationale de médecine préconise la prise de vitamine D aux personnes infectées. Allons plus loin encore.
Enfin, une immunité renforcée de l’ensemble des Belges permettra de limiter ou d’éviter le confinement et ses conséquences économiques désastreuses. Les secteurs les plus touchés (Horeca, agence de voyages, culture et transport aérien) ont connu une baisse de leur chiffre d’affaires de 55 à plus de 85 % au deuxième trimestre 2020 par rapport à la même période en 2019 (economie.fgov.be, 24/11/2020). Ces secteurs ne survivraient pas à des cycles de confinement répétitifs.
Nous croyons fermement qu’une part de la lutte contre le COVID-19 réside dans la prévention. Ainsi, nous souhaitons guider les responsables de la santé vers les mesures détaillées ci-dessous.
Qui sommes-nous ?
Nous sommes un groupe de 101 signataires, composé de 58 médecins multidisciplinaires travaillant en première ligne et de terrain, orientés vers la médecine préventive et soutenus par 43 professionnels de la santé. Nous entendons nous exprimer dans le débat public afin d’inciter les autorités de la santé à développer une politique de prévention plus performante de COVID-19, d’où notre nom COVID-19 Prevention Group. Nous souhaitons encourager les citoyens à suivre cette politique de santé. Les mesures proposées sont simples et peu coûteuses et peuvent, d’après nous, considérablement diminuer l’impact tant médical qu’économique du COVID-19.
5 mesures médicales préventives basées sur des études scientifiques et sur notre expérience.
Prendre un supplément de zinc (20 mg/jour). Le zinc protège d’un grand nombre de virus, mais aussi d’infections au Candida (champignons), aux parasites et bactéries, ce qui est particulièrement utile pour les patients atteints de COVID-19 qui présentent des surinfections bactériennes. Une étude espagnole a démontré qu’une carence en zinc pouvait mener à une forme plus grave de COVID-19, voire au décès du patient.
Prendre un supplément de vitamine D3 (2000 UI/jour). Une carence en vitamine D3 augmente le risque d’infections diverses, surtout respiratoires et de maladies rendant le patient infecté plus vulnérable à une forme grave de COVID-19. Une étude récente a d’ailleurs montré que les patients hospitalisés pour COVID-19 supplémentés en vitamine D3 n’étaient, en général, pas transférés en soin intensif et survivaient.
Les doses de zinc et vitamine D3 proposées sont efficaces tant pour prévenir que pour traiter une infection virale comme le COVID-19, sans risque d’effets secondaires notables.
Suivre un régime alimentaire plus sain. La consommation de 400 g par jour de fruits et légumes, ainsi que de viandes et de poisson frais ainsi que la réduction de « junk food » permettrait aussi de réduire les risques d’infection et d’inflammation. Rappelons que les patients atteints du COVID-19 souffrent d’inflammation.
Humidifier l’intérieur. Un taux d’humidité de 50 % à l’intérieur permet de faire disparaitre rapidement toute trace virus, comme l’a prouvé une étude menée sur le virus de l’épidémie de SARS (de 2002 à 2004). Lorsque l’air est trop sec, le virus survit mieux et les muqueuses des voies respiratoires se dessèchent et s’amincissent, ce qui permet au virus de pénétrer facilement. L’utilisation d’humidificateurs s’impose.
Porter des masques lors de contact avec des personnes de l’extérieur. La distance sociale de 1m50 n’est efficace pour éviter l’infection que si l’on porte un masque. Sans masque, un virus peut se propager dans l’air bien plus loin que 1,5 m en cas de toux ou d’éternuement. Le port du masque protège tant la personne qui le porte que les autres d’une transmission du virus. Cette mesure est déjà d’application, mais s’ajoute en complémentarité des quatre propositions précédentes.
Faible coût : 33 cents par jour et par personne
La prise de suppléments de zinc et de vitamine D3 revient à environ 33 cents par jour et 10 euros par mois, et ce par personne. Les personnes les plus vulnérables devraient pouvoir bénéficier de ce traitement sans frais. Finalement, afin de renforcer l’immunité de l’ensemble de la population, il est primordial qu’une communication globale soit lancée afin d’informer la population de ces suppléments.
Aux ministres de la Santé et à tous les citoyens
La prévention médicale étant du domaine des ministres de la Santé régionaux et communautaires, nous les appelons à évaluer le remboursement de ces suppléments par la sécurité sociale, de sorte que les plus défavorisés puissent en bénéficier. Nous proposons à tous les citoyens qui le peuvent de suivre ces mesures durant les prochains 6 à 12 mois. Les enfants nécessitent des doses 2 à 5 fois moindres, selon l’âge et le poids.
Prendre les devants
Nous proposons à la Belgique d’être à la pointe de la lutte contre le COVID-19 en optimisant la prévention à l’échelle de l’ensemble des citoyens, ce qui nous permettra, sur le long terme, de ne devoir isoler que les sujets à risque et de permettre de garder les entreprises ouvertes.
La protection que peuvent apporter le zinc ou la vitamine D contre le virus n’est pas totale ni infaillible. Néanmoins, leur potentiel protecteur est suffisamment important et documenté pour justifier leur prise comme supplément contre le COVID-19.
Dr Thierry Hertoghe (médecin généraliste) Dre Sabine Vranken (santé publique)
Et le COVID-19 Prevention Group
Hoe uit de COVID-19-crisis komen: Lock down… of preventie?
Geachte Mijnheer Vandebroucke, federaal minister van Volksgezondheid,
Geachte Mevrouw Glatigny, Mevrouw Linard, Mevrouw Morreale, mevrouw Trachte, Mevrouw Van den Brandt, Mijnheer Antoniadis, Mijnheer Beke, Mijnheer Maron, regionale en gewestelijke ministers van Volksgezondheid,
Geachte Heer De Croo, eerste minister,
Beste Belgische burgers,
Midden in de tweede golf van COVID-19 werkten we als artsen (COVID-19 Preventiegroep) aan duurzame oplossingen om uit deze crisis te komen. Ons sleutelwoord: PREVENTIE. Via een open brief aan de Belgische overheid stellen we eenvoudige, goedkope, toegankelijke en duurzame oplossingen voor.
De maatregelen in deze open brief zijn preventief en beogen de immuniteit van alle burgers te versterken, zodat ze beter bestand zijn tegen elk type infectie. Inderdaad, zelfs indien laboratoria nu vaccins beginnen te produceren die de productie van specifieke antilichamen tegen COVID-19 stimuleren, een globale immuniteitsverhoging is nodig om zich te verdedigen tegen andere stammen van het coronavirus en andere virussen en infecties. Bovendien kan een versterking van de immuniteit de efficiëntie van een vaccin tegen COVID-19 verhogen door de productie van meer antilichamen in reactie op het vaccin te stimuleren.
De volgende maatregelen zijn begin november goedgekeurd door 101 artsen en gezondheidswerkers. Sindsdien is de gezondheidssituatie veranderd en zijn er door sommige Europese landen preventieve maatregelen genomen. Het Verenigd Koninkrijk is bijvoorbeeld van plan vitamine D gratis uit te delen aan kwetsbare mensen en raadt, net als een panel van Zwitserse artsen, om dit supplement aan de rest van zijn bevolking te geven. In Frankrijk stelt de Nationale Academie van Geneeskunde voor om vitamine D in te nemen door geïnfecteerde mensen.
Ten slotte, een verhoogde immuniteit voor alle Belgen kan lockdowns en zijn rampzalige economische gevolgen beperken of voorkomen. De meest getroffen sectoren (Horeca, reisbureau, cultuur en luchtvervoer) zagen hun omzet in het tweede kwartaal van 2020 van 55 tot meer dan 85% dalen ten opzichte van dezelfde periode in 2019 (economie.fgov.be, 24/11/2020). Deze sectoren zouden een derde golf niet overleven.
We zijn ervan overtuigd dat preventie een deel van de strijd tegen COVID-19 is. Daarom willen we gezondheidsverantwoordelijken leiden naar de onderstaande maatregelen.
Wie zijn wij?
Wij zijn een groep van 101 ondertekenaars, bestaande uit 58 multidisciplinaire artsen werkzaam in de frontlinie en op het veld, gericht op preventieve geneeskunde en ondersteund door 43 op het gezondheidswerkers. We zijn van plan om ons uit te spreken in het publiek debat om gezondheidsautoriteiten aan te moedigen een effectiever preventiebeleid voor COVID-19 te ontwikkelen, vandaar onze naam COVID-19 Preventiegroep. We willen burgers aanmoedigen om dit gezondheidsbeleid te volgen. De voorgestelde maatregelen zijn eenvoudig en goedkoop en kunnen naar onze mening de medische en economische impact van COVID-19 aanzienlijk verminderen.
5 preventieve medische maatregelen gebaseerd op onze ervaring en wetenschappelijke studies
Neem een zinksupplement (20 mg/dag). Zink beschermt tegen een groot aantal virussen, alsook tegen infecties met Candida (paddenstoelen), parasieten en bacteriën, wat nuttig kan zijn voor patiënten met COVID-19 die secundaire bacteriële infecties ontwikkelen. Een Spaanse studie heeft aangetoond dat een zinktekort kan leiden tot een ernstiger vorm van COVID-19, zelfs tot het overlijden van de patiënt.
Neem een vitamine D3 supplement (2000 IE/dag). Een vitamine D3-tekort verhoogt het risico op verschillende infecties, vooral luchtweginfecties en ziekten die de geïnfecteerde patiënt kwetsbaarder maken voor een ernstige vorm van COVID-19. Een recente studie heeft aangetoond dat patiënten die in het ziekenhuis werden opgenomen voor COVID-19 en een supplement vitamine D3 kregen over het algemeen niet naar de intensieve zorgen werden overgebracht en overleefden.
De voorgestelde doses zink en vitamine D3 zijn effectief bij zowel het voorkomen als behandelen van een virale infectie zoals COVID-19, zonder het risico van merkbare bijwerkingen.
Eet gezonder. Neem 400 g per dag fruit en groenten. Eet verse vis of vlees, en verminder de inname van snoep en junkfood. Deze maatregelen kunnen ook het risico op infectie en ontsteking verminderen. Bedenk dat patiënten met ernstige Covid-19-infectie vaak lijden aan overmatige ontsteking.
Het interieur voldoende bevochtigen: Een luchtvochtigheid van 50% binnenshuis zorgt ervoor dat alle sporen van het virus snel verdwijnen, zo bleek uit een onderzoek naar het SARS-epidemievirus (2002-2004). Als de lucht te droog is, overleeft het virus beter en drogen de slijmvliezen in de luchtwegen uit en worden ze dun, waardoor het virus gemakkelijk kan binnendringen. Het gebruik van luchtbevochtigers is vereist.
Draag maskers bij contact met buitenstaanders. De sociale afstand van 1m50 is alleen effectief om infectie te voorkomen als u een masker draagt. Zonder masker kan een virus zich in de lucht verspreiden tot ver voorbij de 1,5 m in geval van hoesten of niezen. Het dragen van een masker beschermt zowel de drager als anderen tegen overdracht van het virus. Deze maatregel is al van kracht, maar vormt een aanvulling op de vier eerdere voorstellen.
Lage kosten: 33 cent per dag en per persoon
Het nemen van supplementen met zink en vitamine D3 kost ongeveer 33 cent per dag en 10 euro per maand per persoon. De meest kwetsbare mensen zouden gratis van deze behandeling moeten kunnen profiteren. Inderdaad, om de immuniteit van de Belgische bevolking te versterken, is tussenkomst van de overheid gewenst om de bevolking over deze supplementen in te lichten.
Aan de ministers van Volksgezondheid en alle burgers
Daar medische preventie het domein is van de regionale en gewestelijke ministers van Volksgezondheid, vragen we hen om te kijken of deze supplementen kunnen vergoed worden door het ziekenfonds om de meest kansarmen onder ons ook de mogelijkheid te bieden deze voedingssupplementen in te nemen. We moedigen alle burgers aan nu al deze maatregelen in de komende 6 tot 12 maanden te volgen. Kinderen hebben 2 tot 5 keer lagere doses nodig, afhankelijk van hun leeftijd en gewicht.
De leiding nemen
Wij stellen België voor om voorop te lopen in de strijd tegen COVID-19 door de preventie bij alle burgers te optimaliseren, waardoor we op termijn alleen de meest kwetsbare onder ons moeten afzonderen en bedrijven open kunnen houden.
De bescherming die zink of vitamine D kunnen bieden tegen het virus is niet volledig of waterdicht. Niettemin, hun beschermende potentieel is sterk genoeg en voldoende gedocumenteerd om hun inname te rechtvaardigen als supplement tegen COVID19.
Dr Thierry Hertoghe (algemene geneeskunde) Dre Sabine Vranken (volksgezondheid)
En de COVID-19 Prevention Group